مقاله شماره ۲ از ۴
وقایع + برچسب = تجربه
در این مقاله راجع به مکانیزمی در ناخودآگاه صحبت میکنم که کارش ترجمهی وقایع بیرونی به احساس قابل تجربه برای ماست. این برچسبها از جنس کلمات هستند. افراد محتلف ممکن است برای یک رخداد یکسان، برچسب متفاوتی بزنند و تجربهی کاملا متفاوتی داشته باشند.
مثلای یگی میگوید سختی باعث رنج است، و فرد دیگری معتقده است که سختی باعث رشد میشود. در صورت مواجه با یک شرایط سخت، آنها دو تجربهی کاملا متفاوت خواهند داشت
مثالهایی از زندگی روزمره
- مثال خرید لباس: فرض کنید رفتید یه لباس خریدید و خودتون پسندید. با دیدن اون لباس، لذت میبریدو راضی هستید حالا فرض کنید که در جمع دوستانتون هستید و اونها نظر میدن که این لباس اصلا بهت نمیاد اگر نظر اونها روی شما تاثیر بذاره، برچشب اون لباس عوض میشه. و در نتیجه احساس شما هم به اون لیاس عوض میشه. همون لباسی که با دیدنش قبلا احساس خوبی داشتید، الان با دیدنش دل چرکین میشید. اما این وسط چه چیزی تغییر کرد که احساس شما عوض شد؟ لباس که تغییر نکرد - صرفا برچسب عوض شد.
مثال از علم پزشکی
placebo effect: وقتی قرص الکی میدن به بیمار و بهش میگن این قرص بیماریت رو خوب میکنه. مثلا قرص شکر میدن به بیمار افسرده و طرف میاد بهبود بیماری اش رو تجربه میکنه.
nocebo effect: برعکس پلاسیبو هست. یه قرص میدن به طرف میگن: از عوارض خوردن این دارو فشار خون رو زیاد میکنه.و طرف واقعا فشار خونش میره بالا. در حالی که قرص توش آرد ریختن مثلا.
حتی عمل جراحی پلاسیبو هم داریم
تاثیر باور به حدی عمیق و غیر قابل چشم پوشی هست که الان برای تایید دارو توسط وزارت بهداشت، کمپانی سازنده باید اثبات کنه که تاثیر دارو از اثر تلقین بیشتر است.
مثال از سیاست / رسانهها
افراد قدرتمند میلیاردها دلار هزینه میکنند تا هر روز ۴ کلمه (خبر) رو از جلوی چشم شما رد کنند. واقعه رو بیان میکنند، برچسب مدنظرشون رو هم میگن: در نتیجه احساس به وجود میآورند. حالا که احساس شما رو کنترل میکنند، پس رفتار شما رو هم میتوانند کنترل کنند.
جمع بندی
ما وقایع رو از طریق کلمات تجربه میکنیم. این مکانیزم در ناخودآگاه فعال است ولی از طریق خودآگاه میتوان برچسبهای دلخواه به را به وقایع بزنیم. منشا این برچسبگذاری از افکار، و باورهای ماست . کیفیت (تجربه) زندگی ما به این بستگی دارد که این مکانیزم چگونه اتفاقات را برچسب میزند و برای ما میفرستد که تجربه کنیم.
- ۳ - هویت